Cykoria podróżnik

9 listopada, 20181 listopada, 2023 Kinga Pryputniewicz-Młot

Wystarczył jeden rok bez koszenia podwórka, by zdominowała krajobraz, pokrywając je niebieskimi kwiatami. Wyglądało to ładnie i sądzę, że cykoria podróżnik doskonale spełniłaby funkcję jako dekoracja ogrodu. Dlatego zebrałam trochę nasion, które posłużą mi do wysiania w wybrane miejsce (a nie gdzie popadnie, jak w tym roku). Czy poza estetyką cykoria podróżnik dostarcza coś więcej? Co mają z tego pszczoły? Sprawdziłam i zebrałam kilka informacji o tej bylinie.

Cykoria podróżnik - występowanie — Cykoria podróżnik najlepiej prezentuje się w godzinach przedpołudniowych, gdy wszystkie kwiaty są otwarte. Zdjęcie przedstawia część tego, co jeszcze w zeszłym roku było trawnikiem.

Cykoria podróżnik — biologia i ekologia

Spotykana na miedzach, przydrożach, pastwiskach i łąkach cykoria podróżnik występuje w Azji, północnej Afryce i Europie. W Polsce jest pospolitym gatunkiem nizinnym.

Bylina ta dorasta do 120 cm wysokości i charakteryzuje się długą, sztywną i niemal bezlistną łodygą. Ma silnie rozgałęzione brunatne korzenie dochodzące do 2 m, przez które dorosłe osobniki bardzo trudno jest usunąć. Liście dolne skupione są w różyczkę, dłuższe, lancetowate liście łodygowe charakteryzują się ostrymi ząbkami.

Cykoria podróżnik - kwiat z bliska — Dopiero z bliska dostrzec można złożoność budowy – na kwiatostan składa się wiele kwiatów języczkowych. Cecha ta występuje często w rodzinie astrowatych, np. mniszka lekarskiego.

Cykoria podróżnik — kwiaty i nektar

Kwiaty cykorii podróżnik, mają barwę jasnoniebieską, są języczkowe, obupłciowe i ogruczolone pod spodem. Płatki są bardzo delikatne i miękkie w dotyku. Średnica kwiatu wynosi 3 – 4 cm i umieszczone są na szczycie łodygi lub w kątach górnych liści. Owocem jest niełupka z wieńcem łusek.

Okres kwitnienia przypada na lipiec i sierpień, chociaż pojedyncze kwiaty spotkać można do października. Jeżeli w pobliżu nie ma innych pożytków, pszczoły chętnie je odwiedzają.

Wydajność miodowa cykorii podróżnik: około 35 kg/ha.

Roślina wytwarza spore ilości pyłku, z których pszczoły formują jasnokremowe obnóża.

Cykoria podróżnik - przekrój kwiatu — Przekrój – widoczne kwiaty języczkowe.

Cykoria podróżnik - pyłek — Ziarna pyłku tworzą spore skupiska, widoczne nawet gołym okiem.

Cykoria podróżnik ziarno pyłku — Ziarna pyłku cykorii podróżnik, pokryte są setkami drobnych kolców, które ułatwiają przyczepienie się ciała owada. W ten sposób pyłek przenoszony jest na kolejne rośliny, umożliwiając zapylenie.

Cykoria podróżnik – zastosowanie

Surowcem pozyskiwanym z cykorii jest korzeń, rzadziej ziele.

Korzeń cykorii podróżnik wykopuje się późną jesienią lub wczesną wiosną. Po usunięciu cieńszych odcinków kroi się go na podłużne pasy i suszy w temperaturze 40 stopni Celsjusza. O tym, że suszenie przebiegło prawidłowo, będzie świadczyć wygląd i stan korzenia: powinien być na zewnątrz jasny, w środku brunatny, twardy, łamliwy i nie posiadać zapachu.

Odwar z korzenia podaje się doustnie — pobudza wydzielanie soku żołądkowego, zwiększa wydzielanie żółci, pobudza łaknienie i stosowany jest przy utrudnionym trawieniu oraz jako środek moczopędny. Niektóre z uprawnych odmian cykorii podróżnik, mają gruby, mięsisty korzeń, z którego produkuje się namiastkę kawy.

Ziele cykorii podróżnik zbiera się na początku kwitnienia, nim dojdzie do stwardnienia łodyg. Suszy się je tak, aby zachowało błękitną barwę kwiatów oraz zieloną liści i łodyg. Spożywane na surowo mogą być również młode liście, które stosuje się jako alternatywa dla sałaty. Zawierają wiele witamin i składników mineralnych.

Cykoria podróżnik — ciekawostki

Cykoria podróżnik należy do tzw. roślin południkowych — jej koszyczki kwiatowe są stale zwrócone do słońca. Ta cecha sprawia, że jest stosowana do aranżacji zegarów kwiatowych. Po południu zaś zamykają się i stają się niemal niewidoczne na tle zielonej roślinności.