Ostrożeń polny

Ostrożeń polny, inaczej oset polny* jest pospolitym gatunkiem w naszym kraju. Dwa lata temu jeden egzemplarz pojawił się u mnie na podwórku, teraz jest ich już kilkadziesiąt. Gdyby nie kłujące liście i łodygi, patrzyłabym na niego przychylniejszym okiem. Pszczoły mają o nim całkiem inne zdanie. Trochę o ostrożniu i dlaczego czasem jego obecność nie jest mile widziana.

Ostrożeń polny – biologia gatunku

Kwiaty ostrożenia polnego

Ta dorastająca do 1,5 m bylina należy do rodziny astrowatych. Bardzo mocno się rozrasta i rozgałęzia. Ostrożeń polny jest rośliną dwupienną (na jednych osobnikach występują tylko kwiaty męskie, na innych tylko żeńskie). Kwiaty rurkowe w kolorze różowym lub jasnopurpurowym zebrane są w koszyczki. Włoski puchu kielichowego są pierzaste i w okresie przekwitania stają się dłuższe od korony.

Ostrożeń rozmnaża się szybko i na wiele sposobów. Odginanie się znamion słupka powoduje, że bardzo często dochodzi w koszyczku kwiatostanowym do samozapylenia sąsiedzkiego. Dzieje się tak również wtedy, gdy w pobliżu nie ma żadnych owadów zapylających. Łagiewka pyłkowa po kilkunastu minutach dociera do zalążka kwiatu. Roślina rozmnaża się także przez tworzenie poziomych podziemnych pędów z pączkami. Każdy taki odcięty fragment daje nową roślinę. Owady zapylające, w tym pszczoły, również przyczyniają się do rozmnażania się ostrożnia polnego.

Czy ostrożeń polny nadaje się dla pszczół?

Choć dokładna wydajność miodowa ostrożnia nie jest znana, zdecydowanie należy on do grupy roślin atrakcyjnych dla pszczół. Miód odmianowy z ostrożnia jest jasny, niemalże biały. Krystalizuje bardzo drobno i ma wyczuwalny aromat.

Ostrożeń zakwita w czerwcu i jeżeli nie zostanie skoszony, kwitnie aż do września. Najobficiej nektaruje przed południem i to właśnie wtedy można zobaczyć na nim najwięcej owadów. Pyłek ostrożnia polnego bardzo dobrze utrzymuje się na ciele owadów zapylających. Ma liczne wypustki przypominające haczyki, które skutecznie przyczepiają się do różnych powierzchni.

Ostrożeń polny - pyłek
Ziarno pyłku ostrożnia polnego pod mikroskopem.
Ostrożeń polny - pyłęk pod mikroskopem
Ziarna pyłku ostrożnia polnego.
Ostrożeń polny pod mikroskopem

Chwast upraw

Ostrożeń polny jest uciążliwym chwastem upraw, który bardzo łatwo się rozmnaża. Jest dość odporny na herbicydy, dlatego jego zwalczanie jest trudne. Pojawia się w pszenicy, kukurydzy, buraku cukrowym, rzepaku i innych uprawach.

Ostrożeń polny – zwalczanie

Zwalczanie ostrożnia polnego polega na stosowaniu wybranych herbicydów. W zależności od różnych czynników stosuje się środki mające zmniejszyć ilość występujących w uprawach osobników. Efekty bywają różne. Poniżej lista najczęściej stosowanych preparatów do zwalczania ostrożnia polnego.

Pszenica ozima, preparaty zwalczające ostrożeń polny:

  • Major 300SL,
  • Toto 75SG,
  • Triben Super 50SG,
  • Galmet 20SG,
  • Galaper 200EC.

Rzepak, preparaty zwalczające ostrożeń polny:

  • Major 300SL,
  • Zorro 300SL,
  • Major 300SL,
  • Zorro 300SL,
  • Mezotop 500SC.

Ostrożeń polny – podsumowanie

Dla pszczelarzy stanowi cenne uzupełnienie bazy pożytkowej, dla rolników spory problem. Rozrasta się intensywnie i zachwaszczając pola uprawne, staje się jednym z głównych wrogów. Może być sadzony jako roślina ozdobna w przydomowym w ogrodzie.

* ostrożeń polny i inne gatunki ostrożni błędnie nazywane są ostami. Osty charakteryzują się nierozgałęzionymi nitkami puchu kielichowego, podczas gdy nitki te są pierzaste.