Fenomen pszczół miodnych, J. Tautz – recenzja
Fenomen pszczół miodnych polega nie tylko na sposobie organizacji ich pracy czy precyzji, z jaką tworzą każdy element w ulu. To także mnóstwo zachowań, których przyczyn nie udało się jeszcze rozpoznać. Im więcej dowiaduję się o życiu i biologii tych owadów, tym bardziej mnie zachwycają. A jeżeli i Ty chcesz lepiej poznać ich świat, tym bardziej zachęcam Cię do sięgnięcia po książkę, której recenzję znajdziesz właśnie w tym wpisie.
Spis treści:
- Fenomen pszczół miodnych – podstawowe informacje
- O czym jest Fenomen pszczół miodnych?
Jak duże znaczenie mają pszczoły?
Najlepszy rozdział: Rozmnażanie nieśmiertelności
Co pszczoły wiedzą o kwiatach? – czyli słów kilka o obrazach i zapachach
Temperatura gwarantująca przetrwanie - Fenomen pszczół miodnych – plusy i minusy
Fenomen pszczół miodnych – podstawowe informacje
Spis treści:
Przedmowa
Wprowadzenie. Pszczela rodzina – ssak w wielu ciałach
Najmniejsze zwierzę domowe człowieka – obrazkowy portret pamięciowy
1. Czy pszczoły miodne mogły w ogóle nie zaistnieć?
2. Pomnażanie nieśmiertelności
3. Pszczoła miodna – model skazany na sukces
4. Co pszczoły wiedzą o kwiatach?
5. Seks i druhny u pszczół
6. Mleczko pszczele – żywność programowana w pszczelej rodzinie
7. Największy organ pszczelej rodziny – budowa i funkcje plastrów
8. Wychowana mądrość
9. Miód gęstszy niż krew; lub: Jak ważni są krewni?
10. Koło się zamyka
Epilog. Przyszłość pszczół i ludzkości
O czym jest Fenomen pszczół miodnych?
O zadziwiających współzależnościach. O biologii i ekologii. Trochę o człowieku i trochę o organizacji w świecie przyrody. To książka, dzięki której przychylniejszym okiem spojrzysz w stronę przelatującej obok Ciebie pszczoły. Być może właśnie szuka źródła pożywienia, a może została tam skierowane przez swoją siostrę. Ta zwerbowała ją i kilka innych do lotu w określone miejsce, przekazując lokalizację w tańcu i znacząc kwiaty specjalnym zapachem.
Rzadko z pełnym zaangażowaniem przyglądamy się życiu owadów. Są małe, czasem nieporadne i często niedostrzegalne, między nami olbrzymami. Nie ma w tym nic dziwnego, bardziej interesują nas istoty, które możemy oswoić i z którymi łączy nas pewna więź. Jednak to owady mogą nas zachwycić dużo bardziej, bo znamy je mniej i rzadziej kierujemy wzrok w ich stronę. Fenomen pszczół miodnych to książka, która kieruje naszą uwagę właśnie tam, gdzie latają pszczoły.
Sprawdź też artykuł: Spocone stopy pszczół, J. Tautz
Jak duże znaczenie mają pszczoły?
Gdyby zapytać o to przypadkowych przechodniów, ci bez wahania odpowiedzieliby: ogromne. Jednak odpowiedź mogłaby być dużo bardziej precyzyjna. Pszczoły zapylają, przyczyniając się nie tylko do zwiększenia ilości plonów, ale i do „wędrówki” genów roślin. To najmniejsze zwierzę domowe przyczynia się do ogromnych zmian w środowisku. Co ważne, są to zmiany dobre i pożądane. I choć efekty pszczelej pracy widoczne są na przestrzeni wielu lat, to wystarczy bacznie się im przyglądać.
Najlepszy rozdział: Rozmnażanie nieśmiertelności
Czy są organizmy nieśmiertelne? I czy za organizm uznać możemy zorganizowaną strukturę pszczelej rodziny? Jeżeli tak, to trzeba przyznać, że pszczoły w tej postaci są nieśmiertelne. Kolejne roje wychodzące podczas wiosennego rojenia to oddzielenie się kawałka pszczelej rodziny, który kontynuuje swój żywot, aż na drodze nie stanie jej przeszkoda, która ją unicestwi. Trudno znaleźć w przyrodzie innego, równie spektakularnego przykładu nieśmiertelności.
Co pszczoły wiedzą o kwiatach? – czyli słów kilka o obrazach i zapachach
Człowiek próbujący przekazać informację o lokalizacji wybranego miejsca kieruje się skomplikowanym językiem nasyconym precyzyjnymi wskazówkach. Słowa muszą dobrze odzwierciedlać położenie celu, bo inne nasze zmysły mogą zawodzić. Pszczoły zaś dysponują arsenałem komunikatów, które obejmują taniec na plastrach, wydzielany przez zbieraczki zapach, a także bodźce wzrokowe. Sam taniec nie wskaże dokładnego położenia celu, jakim jest np. kwitnąca lipa. Taniec to coś w rodzaju wskazania palcem: leć w tamtą stronę. Ale im dalej od ula, tym wskazówka traci na dokładności, dlatego potrzeba czegoś więcej. Tu przydaje się znakowanie zapachem. Na pomoc przychodzą także niewidoczne dla nas oznakowania na kwiatach. Pszczoły widzą je bardzo dobrze, przez co wiedzą dokładnie, w gdzie w kwiecie znajduje się nektar.
O orientacji pszczół w przestrzeni i ich porozumiewaniu się znajdziesz w rozdziale Co pszczoły wiedzą o kwiatach.
Sprawdź też artykuł: Mowa pszczół, więcej niż taniec, J. Tautz, (RECENZJA)
Temperatura gwarantująca przetrwanie
Nie może być za ciepło, ale i za zimno. Musi być idealnie. To gwarantuje przetrwanie roju. Ale czy niewielkie odchyłki od normy mogą wpłynąć na cechy przyszłego potomstwa w pszczelich rodzinach? Okazuje się, że tak. Ogrzewanie czerwiu pochłania sporo energii, dlatego ciepłem należy dysponować mądrze. W tym celu pszczoły są w stanie odpowiednio ustawić się na plastrze, aby regulować temperaturę czerwiu. Ten fascynujący proces i jego konsekwencje opisane zostały w rozdziale Wychowana mądrość.
Fenomen pszczół miodnych – plusy i minusy
Plusy:
✔️ duża ilość wiedzy
✔️ autor – praktyk z doświadczeniem
✔️ zdjęcia i grafiki ilustrujące temat
✔️ czytelny podział tekstu
Ocena ogólna: 9/10