Drzewa miododajne (43 gatunki do wykorzystania)

Drzewa miododajne to sposób na praktycznie bezobsługową bazę pożytkową. Są gatunki wysokie lub niskie, rozłożyste lub ze spiczastą koroną, kwitnące wczesną wiosną lub nieco później. Jeżeli chciałbyś podarować owadom zapylającym prezent, drzewa takie będą idealne. Nie zawsze wymagają przycinania i rosną przez kilkadziesiąt lat. Jaka jest miododajność najpopularniejszych drzew w Polsce? Sprawdź listę, którą przygotowałam.

Spis treści:

1. Drzewa miododajne – czyli jakie?
   1.1. Drzewa miododajne szybko rosnące – czy takie istnieją?
2. Drzewa miododajne – lista
   2.1 Lipa Moltkego
   2.2. Lipa drobnolistna
   2.3. Głóg pięcioszyjkowy
   2.4. Klon zwyczajny
   2.5. Kruszyna pospolita
   2.6. Robinia akacjowa
   2.7. Czereśnia ptasia
   2.8. Wierzba biała
   2.9. Wierzba iwa
   2.10. Wiśnia pospolita
3. Pełna lista drzew miododajnych

Drzewa miododajne – czyli jakie?

Drzewa miododajne w Polsce to gatunki zarówno rodzime, jak i sprowadzone z innych kontynentów. Niektóre z nich wytwarzają sporą ilość nektaru, który sprawia, że ich kwiaty są masowo oblegane przez owady zapylające. Jeżeli warunki są sprzyjające (odpowiednia ilość opadów i słonecznych dni, a także dobry system korzeniowy), drzewa miododajne potrafią wyprodukować olbrzymią ilość nektaru. Drzewa miododajne to takie, których nektar jest atrakcyjny i łatwo dostępny dla pszczół.

Drzewa miododajne szybko rosnące – czy takie istnieją?

Sadząc drzewa raczej myśli się o korzyściach za swojego życia, a nie życia dzieci czy wnuków 😉 – podobnie jest z sadzeniem drzew miododajnych. Jeżeli szukasz drzew, które w ciągu paru lat pokryją się kwiatami, sięgaj po gatunki takie jak: bożodrzew gruczołowaty, perełkowiec japoński, robinia akacjowa, klon jawor i wierzby. Owocowe drzewa miododajne szybko rosnące to przede wszystkim śliwa ałycza, śliwa tarnina, brzoskwinia pospolita, czeremchy (amerykańska i zwyczajna), jabłoń i niektóre gatunki śliw.

Drzewa miododajne – lista

Drzewa są istotną częścią każdego ogrodu – im więcej różnorodności, tym lepiej dla owadów zapylających. Z iglaków pszczoły nie mają większego pożytku, są to drzewa w większości samopylne, których pyłek jest zbyt gładki i trudno uformować z niego obnóża (i tu są jednak wyjątki). Pyłek pszczeli złożony jest z ziaren pyłku roślin owadopylnych, które są przystosowane do przyczepiania się do ciał owadów. Jednak to nie wystarczy, aby je zwabić. W tym celu kwiaty produkują również nektar. To wysoko energetyczny produkt, z którego później powstaje miód.

Drzewa miododajne są dużo większe, a co za tym idzie, kwiatów na nich pojawia się bardzo dużo. Pszczoły „z lenistwa” wybierają takie miejsca i chętniej do nich wracają po kolejną porcję nektaru. W Polskiej florze występuje kilkanaście gatunków drzew, które charakteryzują się dużą produkcją nektaru, z którego chętnie korzystają pszczoły miodne.

A teraz czas na drzewa miododajne, czyli lista 10 gatunków do ogrodu. Na końcu artykułu znajdziesz ich więcej: listę zawierającą aż 43 gatunki drzew miododajnych, które możesz posadzić w swoim ogrodzie.

Lista powstała o trzy książki z zakresu pożytków pszczelich. Podane niżej wartości mogą się różnić w zależności od warunków uprawy (nasłonecznienia, wilgotności gleby, itp.). Podana wydajność miodowa jest najwyższą, spośród znalezionych w źródłach wartości i trzeba mieć na uwadze, że zazwyczaj jest ona niższa.

1. Lipa Moltkego

Jest mieszańcem lipy amerykańskiej i długoogonkowej, a pod względem miododajności zdecydowanie je przewyższa. Charakteryzuje się regularną, jajowatostożkowatą koroną i dużymi liści, dorastającymi nawet do 20 cm długości. Drzewo dorasta nawet do 15 metrów wysokości i jest jednym z najchętniej sadzonych przez pszczelarzy gatunkiem lip. Roczny przyrost lipy Moltkego wynosi 40 cm.

Wymagania: nie ma szczególnych wymagań, jednak najlepiej rośnie na glebach średnio urodzajnych i w miejscach nasłonecznionych, jednak nie za suchych.

Miododajność: 600 kg/ha.

Wydajność pyłkowa: 40 kg/ha.

2. Lipa drobnolistna

To drzewo, które dorasta nawet do 30 m wysokości, dożywa 300 lat i kiedyś stanowiło pospolity element krajobrazu w Polsce. Liście mają okrągłosercowaty kształt i średnicę do 7 cm. Starsze drzewa kwitną obficie co drugi rok i to wówczas da się zaobserwować zwiększone ich obleganie przez pszczoły. Roczny przyrost lipy drobnolistnej wynosi 40 cm.

Wymagania: dobrze poradzi sobie na stanowiskach słonecznych i półcienistych. Gleba powinna być przepuszczalna: piaszczysto-gliniasta. Dobrze toleruje stanowisko nieosłonięte od wiatru i zanieczyszczenia powietrza.

Miododajność: 200 kg/ha.

Wydajność pyłkowa: 35 kg/ha.

3. Głóg pięcioszyjkowy

Ma rozłożystą koroną i jajowate, ostro zakończone liście. Kwiaty są białe ze słupkiem z pięcioma szyjkami. Nektarnik jest łatwo dostępny dla owadów, dlatego roślina ta jest chętnie odwiedzana przez pszczoły w okresie kwitnienia. Roczny przyrost głodu pięcioszyjkowego to około 40 cm.

Wymagania: najlepiej rośnie na glebie zasobnej w wapń. Szeroka, mocno rozgałęziająca się korona sprawia, że wymaga sporo miejsca.

Miododajność: 180 kg/ha.

4. Klon zwyczajny

To kwitnące wczesną wiosną drzewo ma charakterystyczne, zielono-żółte kwiaty, które z daleka mogą być pomylone z liśćmi. Dorasta do 30 m wysokości i żyje nawet 200 lat. Wczesne kwitnienie zapewnia owadom zapylającym nektar, gdy innych jego źródeł może brakować. Roczny przyrost klonu zwyczajnego wynosi nawet 60 cm.

Wymagania: klon zwyczajny najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych i wilgotnych. Gleba powinna być żyzna, wilgotna i zasobna w wapń.

Miododajność: 200 kg/ha

5. Kruszyna pospolita

Pospolity gatunek podszytu lasów, który dorasta do 5 m wysokości. Już w maju pojawiają się na gałązkach biało-zielone kwiaty zebrane w pęczki po 10-20 sztuk. Owoce są początkowo zielone, a wraz z dojrzewaniem zmieniają barwę na czerwoną, a na koniec stają się całkiem czarne. Są one trujące dla ludzi.

Wymagania: kruszyna pospolita preferuje stanowiska słoneczne z wilgotną i świeżą glebą. Od nasłonecznienia zależy intensywność nektarowania – im stanowisko bardziej słoneczne, tym więcej nektaru produkuje drzewo.

Miododajność: 100 kg/ha

6. Robinia akacjowa

Jej zapach jednoznacznie kojarzy mi się z wiosną. Robinia akacjowa, potocznie nazywana akacją, dorasta do 30 m wysokości i żyje nawet 150 lat. Choć jej występowanie jest korzystne dla pszczelarzy, to przez leśników traktowana jest jako chwast. Ma na to wpływ jej ekspansywność i wypieranie rodzimych gatunków roślin. Roczne przyrosty robinii akacjowej wynoszą nawet 100 cm.

Wymagania: preferuje gleby piaszczyste lub piaszczysto-gliniaste i stanowiska słoneczne.

Miododajność: 200 kg/ha.

Wydajność pyłkowa: 15 kg/ha.

7. Czereśnia ptasia

To dziko rosnący gatunek czereśni, który spotkać można w całej Polsce. W porównaniu z innymi drzewami owocowymi czereśnia ptasia jest prawdziwym olbrzymem – dorasta nawet do 30 m wysokości i może żyć 400 lat. Nektarniki znajdujące się na powierzchni dna kwiatowego produkują sporą ilość nektaru, który jest łatwo dostępny dla owadów zapylających.

Wymagania: preferuje stanowiska słoneczne o wystawie wschodniej lub południowo-wschodniej z żyzną, przepuszczalną glebą.

Miododajność: 40 kg/ha.

Wydajność pyłkowa: 15 kg/ha.

8. Wierzba biała

Pospolicie występuje na terenach wilgotnych – głównie na brzegach rzek i w zaroślach. To właśnie wierzba biała (po ogłowieniu) jest charakterystycznym elementem polskiego krajobrazu. Dorasta do 30 m wysokości i dożywa 100 lat. Jest to najwyższy gatunek spośród wierzb rosnących w Polsce. Roczny przyrost wierzby białej może wynosić nawet 60 cm.

Wymagania: stanowiska słoneczne z wilgotną, piaszczysto-żwirową glebą, choć dobrze poradzi sobie niemal na każdym gruncie.

Miododajność: 45 kg/ha.

9. Wierzba iwa

Z mojego doświadczenia wynika, że wystarczy wetknąć patyk z wierzby iwy w ziemię i wyrośnie. Dorasta do 10 m wysokości i żyje dość krótko – zaledwie 60 lat. Jednak ze względu na szybki wzrost jest chyba jedną z ulubionych wierzb sadzonych przez pszczelarzy. Przyrost roczny wierzby iwy wynosi 70 cm.

Wymagania: stanowiska słoneczne z glebą średnio wilgotną – drzewo dobrze znosi różne warunki glebowo-klimatyczne.

Miododajność: 150 kg/ha.

Wydajność pyłkowa: 45 kg/ha.

10. Wiśnia pospolita

To dość niewymagające drzewo, które dorasta do 10 m wysokości. Wiśnia pospolita jest bardzo odporna: znosi niskie temperatury, susze i dużą wilgotność. Poradzi sobie praktycznie wszędzie. Jej białe kwiaty wiosną są oblegane przez pszczoły, dlatego to prawdziwy must have w ogrodzie pszczelarza. Roczny przyrost wiśni wynosi około 20 cm.

Wymagania: najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych z glebą lekką, gliniastą i średnio wilgotną.

Miododajność: 50 kg/ha.

Wydajność pyłkowa: 15 kg/ha.

Pełna lista drzew miododajnych

	Gatunek	Wydajność miodowa (kg/ha)	Roczny przyrost (cm)
1	Lipa Moltkego	600	40
2	Klon polny	370
3	Lipa Lipińskiego	350	40
4	Lipa krymska	300	40
5	Perełkowiec japoński	300	150
6	Lipa japońska	280	40
7	Ewodia aksamitna	250
8	Lipa kwietna	250	40
9	Lipa mongolska	250	40
10	Lipa wonna	250	40
11	Lipa drobnolistna	200	40
12	Lipa szerokolistna	200	40
13	Klon zwyczajny	200	60
14	Robinia akacjowa	200	100
15	Głóg pięcioszyjkowy	180	40
16	Wierzba iwa	150	70
17	Bożodrzew gruczołowaty	130	200
18	Korkowiec amurski	110	40
19	Kruszyna pospolita	100
20	Oliwnik wąskolistny	100	50
21	Lilak japoński	80	30
22	Wierzba krucha	70	50
23	Klon jawor	60	100
24	Klon Ginnala	55	30
25	Śliwy	50
26	Wiśnia pospolita	50	20
27	Wierzba biała	45	60
28	Czereśnia ptasia	40
29	Głóg szkarłatny	35	40
30	Jabłoń	30	60
31	Śliwa ałycza	28	100
32	Śliwa tarnina	25	100
33	Wierzba wawrzynkowata	25	60
34	Morela zwyczajna	25	50
35	Jarząb pospolity	20	70
36	Czeremcha amerykańska	15	90
37	Głóg dwuszyjkowy	15	40
38	Głóg jednoszyjkowy	15	40
39	Brzoskwinia pospolita	15	90
40	Czeremcha zwyczajna	12	75
41	Śliwa węgierka	10	60
42	Grusza	10	60
43	Surmia żółtokwiatowa	7	25