Rośliny miododajne, czyli które? Część I

Na plakatach, w mediach społecznościowych i wszędzie gdzie się tylko da, zachęcani jesteśmy do tego, by rośliny miododajne stały się częścią krajobrazu w naszym ogrodzie, na balkonie i działce. Rośliny miododajne pozwalają przetrwać nie tylko pszczołom miodnym, ale i wielu gatunkom motyli, trzmieli, pszczół samotnic, much i żuczków. Tak, wiele z nich również korzysta z tego, co oferują kwiaty. Właśnie dlatego warto zapomnieć o równym trawniku i przynajmniej jego część poświęcić na pełną dzikich kwiatów łąkę. Jest wtedy większa szansa, że na żywo będziemy mogli obserwować przedstawicieli gatunku fruczak gołąbek (o którym wspominałam nie raz) oraz wiele innych.

Ok, rośliny miododajne są ważne dla przetrwania wielu gatunków zwierząt, ale jeżeli mowa o pszczole miodnej to warto zwrócić szczególną uwagę na to, jakie to rośliny i czy rzeczywiście owady te mogą z nich korzystać. W tym artykule kilka moich ogrodowych „must have” dla pszczoły miodnej 🙂

Rośliny miododajne jednoroczne

Facelia błękitna — Phacelia tanacetifolia

Popularna wśród pszczelarzy roślina miododajna z rodziny ogórecznikowatych. Dorasta do 80 cm, łodyga jest gęsto owłosiona i rozgałęziona, a kwiaty w kolorze fioletowoniebieskim są chętnie oblatywane przez pszczoły. Właśnie dlatego jest chętnie specjalnie uprawiana dla pszczół. Łatwa w uprawie, ma niskie wymagania klimatyczno-glebowe i odporna jest na szkodniki i choroby. Facelia uprawiana jest także jako poplon oraz pasza zielona i kiszonka.

Wydajność miodowa: 300 kg/ha.

Wydajność pyłkowa: 180 kg/ha.

Gdzie sadzić? Idealnie sprawdzi się na otwartych przestrzeniach, np. pośrodku trawnika.

Ogórecznik lekarski — Borago officinalis

Ta dorastająca do 60 cm roślina należy do tej samej rodziny co facelia i podobnie jak ona pokryta jest drobnymi włoskami tworzącymi wrażenie srebrnej aury. Ogórecznik lekarski ma wiele zastosowań — jego liście o ogórkowym zapachu dodaje się do sałatek, sporządza napary oraz aromatyzuje się nimi nalewki, wina i inne napoje. Kwiaty ogórecznika mają barwę niebieską, choć w pierwszym etapie kwitnienia mogą mieć barwę różową i fioletową.

Wydajność miodowa: 150 – 200 kg/ha

Gdzie sadzić? Najlepiej prezentuje się wiele okazów posadzonych blisko siebie. Należy pamiętać, że ogórecznik bardzo mocno się rozrasta, a pędy płożą się po ziemi. Dlatego lepiej, aby w odległości kilkudziesięciu centymetrów od niego nie sadzić innych roślin.

Ogórecznik, kwiaty
Kwiaty ogórecznika wabią trzmiele i pszczoły.

Rośliny miododajne dwuletnie

Naparstnica purpurowa — Digitalis purpurea

Dorasta do 150 cm, ma duże kwiaty skupione w grono i zwisające w dół. Charakterystyczne plamki wewnątrz są ciemniejsze niż pozostała część kwiatu. Naparstnica purpurowa sadzona jest głównie jako roślina ozdobna w ogrodzie, ale mało kto wie, że z jej nasion pozyskuje się digitoinę, która służy do oznaczania cholesterolu we krwi, tkankach i tłuszczach.

Wydajność miodowa: 200 kg/ha

Gdzie sadzić? Ze względu na osiągane rozmiary naparstnicę warto sadzić w miejscach osłoniętych od wiatru, który mógłby zniszczyć roślinę.

Przegorzan kulisty — Echinops sphaerocephalus

Jego zebrane w kulistą główkę kwiaty są ciekawym akcentem w ogrodzie. Przegorzan często rozmnaża się z samosiewu, dorasta nawet do 2 m i zakwita w drugim roku uprawy w połowie lipca. Choć jego kwiaty nie kuszą intensywnym kolorem, to właśnie ich kształt budzi zainteresowanie.

Wydajność miodowa: 800 kg/ha

Wydajność pyłkowa: 230 kg/ha

Gdzie sadzić? Przegorzan potrzebuje miejsca, w związku z czym warto podarować jednej roślinie kilkadziesiąt centymetrów kwadratowych. Bardzo dobrze prezentuje się w okolicy innych wysokich roślin, np. jako górne piętro skalniaków.

Rośliny miododajne byliny

Krokus fioletowy
Krokus to jeden z najwcześniejszych kwiatów. W moim ogrodzie jako pierwsze zakwitły krokusy żółte, fioletowe dopiero kilka tygodni później.

Krokus, szafran spiski — Crocus heuffelianus

Jest jedną z najwcześniej zakwitających roślin miododajnych, przez co coraz częściej pojawia się zarówno w przydomowych ogrodach, jak i jako element miejskich dekoracji przestrzeni. Nektar dostarczany przez krokusy należy do jednego z najwartościowszych, dlatego pszczoły entuzjastycznie odwiedzają ten gatunek. Także pyłek ma dla pszczół bardzo dużą wartość odżywczą. Warto dodać, że to właśnie z szafranu uzyskuje się żółty proszek zwany szafranem — najdroższa przyprawa na świecie. Uzyskanie jednego kilograma znamion wymaga zebrania 150 tysięcy kwiatów.

Gdzie sadzić? W związku z tym, że przed pierwszym koszeniem trawy krokusy zdążą przekwitnąć, mogą być one sadzone na trawnikach.

Szałwia lekarska — Salvia officinalis

O tej roślinie wspominałam już nie raz, ponieważ jestem ogromną fanką właściwości naparu przygotowywanego z jej liści. Szałwia lekarska dorasta do 70 cm, często pokłada się i rozrasta. Drewniejące z czasem łodygi dodają jej uroku, szczególnie gdy rośnie np. na skalniakach. Fioletowe kwiaty są oblegane przez pszczoły i trzmiele, a cała roślina wydziela przyjemną, odświeżającą woń.

Wydajność miodowa: 200 – 350 kg

Gdzie sadzić? Ze względu na obfite kwitnienie i przyjemny aromat, szałwia lekarska doskonale sprawdzi się blisko domu. Zdrewniałe łodygi dodają uroku skalniakom.

Szałwia lekarska, łodyga
Przycinanie starych zdrewniałych łodyg wpływa na zagęszczenie się rośliny.

Idealne do ogrodu — niezbędne dla owadów zapylających

To tylko kilka z wielu propozycji, które warto uwzględnić w planowaniu swojego ogrodu czy balkonu. Rośliny miododajne dla nas to przede wszystkim atrakcyjna dekoracja, dla owadów zapylających kilka dodatkowych kwiatów w ogrodzie ma znaczenie. W świecie monokultur różnogatunkowe rośliny miododajne to dla tych zwierząt być albo nie być. Możesz im pomóc i cieszyć się widokiem pszczoły, trzmiela lub motyla, który z pewnością pojawi się któregoś dnia.