Ekosystem – gdzie mieszkają pszczoły?

Pszczoły mieszkają w ulach, co więcej można powiedzieć? No może tyle, że czasem w barciach i coraz rzadziej w dziuplach na terenach leśnych lub łąkowych. Jednak pszczeli świat to wiele więcej – to zależności, których zrozumienie pozwala spojrzeć nieco przychylniej na te owady.

Pszczoły miodne, czy to krainka, włoszka, czy też pszczoła kaukaska są ekosystemowi niezbędne i stanowią wyjątkową jego część. Produkty, które pozyskujemy z hodowli pszczół (miód, propolis, pyłek pszczeli i inne) są tym, co widzimy na pierwszy rzut oka. A czego nie widzimy?

Sieć zależności nie do rozplątania – ekosystem

Ekosystem działa z i bez pomocy człowieka, a czasem nawet pomimo jego działań. Z ekosystemami mamy do czynienia codziennie, np. gdy idziemy do lasu lub na łąkę. Powiązania w takich miejscach są wyraźne i odróżniają się między powiązaniami z innymi. Las jest tego najlepszym przykładem. Składają się na niego żywe części ekosystemu, jak rośliny, zwierzęta czy grzyby oraz czynniki abiotyczne, nieożywione np. klimat i skład chemiczny gleby. Ekologia, jako nauka, zajmuje się organizacją życia na poziomach:

• planeta,
• biom,
• ekosystem,
• biocenoza,
• populacja,
• organizm.

Ekosystem dla pszczół – co im zagraża?

Czynniki abiotyczne mogące zagrażać populacjom wielu owadów (ze szczególnym uwzględnieniem pszczół) to przede wszystkim zwiększona zawartość substancji toksycznych w glebie, powietrzu i wodzie. Nie bez powodu wybrałam właśnie te – są one ściśle związane z działalnością człowieka w skali lokalnej oraz globalnej. Ta pierwsza jest bardzo łatwa do dostrzeżenia, o ile mamy odpowiednie narzędzia do jej badania, choć czasem wystarczy rzut okiem, by dostrzec jej skutki. Drugą można scharakteryzować precyzyjnymi obliczeniami, zbiorami informacji o zagrożeniach radioaktywnym pyłem, zwiększoną ilością zanieczyszczeń powietrza itp.

Biotycznymi czynnikami zagrażającymi życiu owadów to warunki występowania, zasoby do wykorzystania i czas – inaczej nisza ekologiczna. Bez większej konkurencji o pożytek, pszczoły mogą szybko powiększać swe rodziny i zwiększać liczbę osobników na coraz większym terenie. Niestety, monokultury (systemy rolnicze stawiające na zagospodarowanie terenu jednym wybranym gatunkiem roślin) skutecznie utrudniają pszczołom przetrwanie. Wielohektarowe powierzchnie obsadzone jednym tylko gatunkiem roślin to pożytek na krótki czas, do kolejnego kwitnienia, które dzieli kilka miesięcy lub cały rok. Również łąki nie zawsze stanowią możliwość do korzystania z różnorodności pożytku, ponieważ regularnie bywają koszone, nim rośliny zdążą zakwitnąć. Taką właśnie sytuację obserwowałam na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy tuż za swoim oknem. Niestety, negatywny wpływ na to mają także choroby pszczół.

Gdzie mieszkają pszczoły?

W ulu, w barci, w dziupli. Pszczoły mieszkają tam, gdzie mogą wykorzystać swoją naturalną pracowitość. Czasem, a niestety coraz częściej wymagają pomocy człowieka, który spowodował wiele problemów dla świata owadów i innych organizmów żywych. Przewrotnie to właśnie to zbliżenie do świata stworzonego przez człowieka daje nowe możliwości na poznanie pszczół i skuteczniejszą pomoc w przetrwaniu wszelkich kryzysów. Wygląda na to, że w niektórych przypadkach problemem był wyłącznie człowiek i tylko on może te problemy rozwiązać.